SPIRIT SPIRITUALE SURA
Pangarsa Komunitas Kiai Damar Sesuluh
(Spirit Religius, Cultural &
Education)
WULAN Sura nut piwulang spirit spiritual jiwa jawineng
wong Jawa, dimaknani wulan laku prihatin. Akeh uga kang nganggep wulan Sura titiwancine
mawas dhiri, wektune kontemplasi
nyuceni reregeting jiwa lan leletheking ati. Merga pamawas iku, sasuwene wulan Sura
kaanggep ora trep lan pantes ngadani adicara mangku gawe kang asipat suka-parisuka
lan andrawina.
Laku spiritual
sajroning pucuking warsa nut pananggalan tahun Jawa iki, saliyane ngrancang lan
nata kapribadhen, kang ora kena dilalekake uga kudu ngendhalekake kapribaden. Kanthi
lelandhesan kakuwatan lan kasadharan spiritual, diyakini sakehing bot repot
bisa kasirnakake lan kaleksanan sakehing gegayuhan luhure.
Sura, nut
tradhisi lan kapercayaning wong Jawa, diyakini uga minangka wulan angker lan sakral. Masyarakat kang ngudi lan
nduweni talenta sensitivitas
spiritual alam tan kasat mata (asring sinebut uga indra kaenem) wulan Sura
dianggep luwih kenthel aura mitologi
mitos mistise tinimbang 11 wulan liyane.
Sura kang ateges
‘dewa’ jroning bahasa Jawa Kawi lan dimaknani ‘wani’ ing kamus bahasa Jawa
gagrag anyar, diprecaya uga minangka wulan paling trep kanggo ngesuh budi lan ngleremake
jiwa raga, sinebut uga wektu kang jitu
(siji banding pitu) kanggo nyadhong berkah karomah uga kanugrahane Gusti Kang
Maha Welas lan Asih.
Tumapaking
wulan Sura, titiwancine ngayahi kuwajiban luhur laku spiritual. Reresik raga
katindakake jroning tradhisi ritual njamasi maneka warna barang aji kang
kaanggep pusaka, reresik papan pangibadahan, mbesiki makam leluhure lan
liya-liyane. Dene nyuceni jiwa dilakoni kanthi laku prihatin puasa, tirakatan,
mawas dhiri, kontemplasi lan ngesuh
budi.
Makna filosofi
wulan Sura jroning budaya lan mitologi
mitos mistis kejawen iku kang ngilhami Sultan Agung Hanyakra Kusuma.
Tanggal 08 Juli 1633 Masehi, panjenengane kasil nyawijekake pananggalan tahun
Jawa kaliyan pananggalan Islam, tahun Hijriyah.
Akulturasi petung tahun Jawa kang sadurunge adhedhasar
pananggalan syamsiah (laku jantrane
srengenge), diganti petung penanggalan komariah
(adhedhasar laku jantrane rembulan). Merga pananggalan karya ciptane Raja
Mataram Dinasti Islam Kapisan iku uga, laku jantra tumapake tanggal 1 Sura (nut
petung pananggalan tahun Jawa), tansah tumbuk neptu dina pasaran karo
tumapaking tanggal 1 Muharam (miturut petung pananggalan tahun Hijriyah).
Sinebut akulturasi kang kebak kawicaksanan, merga
adhedhasar kayakinan agama (Islam) lan saripatining kabudayan Jawa. Tan aneh,
karyane Sultan Agung Hanyakra Kusuma kang banget adiluhung iki, kajaba dadi
pralambang manunggaling bebrayan agung, uga minangka bukti nyata golong-gilige
karukunan utawa toleransi antarumat
kang ngrasuk agama ing Tanah Jawa.
Kabudayan Jawa
lan agama Islam, wiwit jaman bahulak pancen dudu entitas kang mancing debat
kusir, apa maneh njalari crah-congkrahing sakehing warga masyarakat.
Pamawas Islam kejawen kang luwih ngutamakake isi katimbang kulite, pancen luwih
pas mring citarasa ciri khas-e budaya lan filosofi uripe lan panguripane wong
Jawa jroning bebrayan agung.
Sakeh piwulang utama lan gegayuhan luhuring
Sultan Agung Hanyakra Kusuma mau, tan liya minangka tataran laku spiritual-ing
manungsa kanggo nggayuh kasampurnaning urip, manunggaling kawula Gusti. Kang sarat
saranane tan kena ora kudu ngliwati tataran insan
kamil. Yaiku manungsa kang kandel iman ketakwaane mring Gusti Allah, sabar,
jujur, lembah manah tan pegat pasedulurane, suka tetulung liyan brayan lan
sapanunggalane. [*] Kapethik saka JAGAD JAWA SOLOPOS Edisi : Kamis, 09 Desember 2010 , Hal.VII
Tidak ada komentar:
Posting Komentar